24.04.1930
19 | Umumi Hıfzıssıhha Kanunu Kabul Edildi
Sağlık hizmetlerinin anayasası olarak kabul edilen Umumi Hıfzıssıhha Kanunu 1930 yılından bu yana bazı güncellemeler yapılarak geçerliliğini korumaktadır.
Embedded Files
Site Hazırlanma Aşamasındadır. Önerileriniz için:
Zamanın Sıhhat ve Muaveneti İçtimaiye Vekili Dr. Refik (Saydam) 1925 yılında bir sağlık program hazırlamıştı. Bu programa göre sağlık alt yapısı güçlendirilecek, hekim ve sağlık memuru sayıları arttırılacak ve bulaşıcı hastalıklarla mücadele edilecekti. Bu programın alt yapısını oluşturmak ve yasal dayanak sağlamak üzere 24 Nisan 1930 tarihinde 1593 Sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanunu (UHK) kabul edildi.
UHK ülkemizde sağlık hizmetlerinin anayasası olarak nitelendirilir. Çünkü, 307 maddeden oluşan bu kanun Sağlık Bakanlığının Merkez ve taşra örgütlenmesinden bulaşıcı hastalıkların kontrolüne, çevre sağlığından gıda denetimlerine, iş sağlığından çocuk sağlığına, gemilerdeki sağlık hizmetlerinden göçmenlerin sağlık sorunlarına kadar sağlığı ilgilendiren hemen her konuda hükümler içerir. Kanunda yesr alan önemli bir husus, il ve ilçe hıfzıssıhha kurulları ile ilgilidir. Bu kurullar il ve ilçe düzeyinde vali ve kaymakamların başkanlığında toplanan çok sektörlü kurullardır ve aldıkları kararlara uyulması zorunludur. UHK Türkiye’de sağlık hizmetlerinin örgütlenmesini ve sağlıkla ilgili uygulamaları uzun bir düzenlemiş olan en temel kanundur.
UHK, Türkiye’nin koşullarına uygun olarak hazırlanmıştı. Refik Saydam kanun tasarısını TBMM’ye sunarken hiçbir yabancı ülke yasasından yararlanılmadığını, yalnızca cinsel yolla bulaşan hastalıklar ve iş sağlığı ile ilgili bazı hükümlerin Alman mevzuatından alındığını açıklamıştı.
UHK pek çok kez güncellenmekle birlikte halen yürürlüktedir. UHK kabul edildiği dönemin özelliklerini taşıyan bir kanundur. Ayrıntılı hükümleri içerir, daha fazla ayrıntıların tüzüklerle belirlenmesini öngörür. Oysa, günümüzde çıkartılan kanunlar kısa ve çerçeve niteliğindedir ve ayrıntılar çıkartılması ve değiştirilmesi göreceli olarak kolay olan yönetmeliklere bırakılmaktadır.
Kaynaklar
Görsel Kaynaklar
Türkiye Cumhuriyeti, Sıhhat ve İçtimaî Muavenet Vekâleti (1942). Bulaşıcı hastalıklar insanlara nasıl geçer. National Library of Medicine. Images from the History of Medicine (IHM). Erişim Adresi: http://resource.nlm.nih.gov/101439460 Erişim Tarihi: 14.03.2024
İleri Okuma için Kaynaklar
Müslim Demir. (2019). Umumi Hıfzıssıhha Kanunu Üzerine Bir İnceleme. Çalışma ve Toplum, 3(62), 2015-2030.
Katkıda Bulunanlar
Prof. Dr. Zafer Öztek. Maltepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı
Son Güncellenme Tarihi: 06.04.2024
Page updated
Google Sites
Report abuse