Site Hazırlanma Aşamasındadır. Önerileriniz için:
22.07.1946
35 | Türkiye, Dünya Sağlık Örgütü’nün Kurucularından Oldu
22 Temmuz 1946 tarihinde DSÖ Anayasası imzalandı. Türkiye adına imzayı Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekâletinde (Sağlık Bakanlığı) Müsteşar Yardımcısı Dr. Zeki Nasır Barker ile Dr. İhsan Doğramacı attı. (DSÖ’nün resmen kurulması, DSÖ Anayasasının onaylandığı 7 Nisan 1948 tarihidir).
Dünya coğrafyasında siyasal sınırlar tanımayan konu sağlıktır. Hiçbir ülke, sağlık politikalarını diğer ülkeleri görmezden gelerek planlayamaz. Bu görüşten hareketle Birleşmiş Milletlerin 1945 yılındaki ilk toplantısında, Çin ve Brezilya delegelerinin ortak önerileri üzerine, bir uluslararası sağlık örgütünün kuruluşu oy birliği ile kabul edilmişti. Ondan önce her ne kadar veba, kolera gibi hastalıklarla savaşmak amacıyla çeşitli uluslararası örgütler kurulmuş ise de en ciddi uluslararası kuruluş Dünya Sağlık Örgütü olmuştur.
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Birleşmiş Milletler şemsiyesi altında sağlık alanında faaliyet gösteren bir uzman kuruluştur; temel amacı, bütün milletlerin mümkün olan en yüksek sağlık düzeyine ulaşmasıdır.
DSÖ’nün kurulması ile ilgili adım 1946 yılında New York’ta düzenlenen Uluslararası Sağlık Konferansı olmuştur. Bu konferansta Birleşmiş Milletlere üye 51 ülkenin temsilcisi ile FAO ve ILO başta olmak üzere çok sayıdaki uluslararası kuruluş tarafından DSÖ Anayasası taslağı hazırlanmış ve ülkelerin imzasına sunulmuştur. Türkiye dahil 62 ülke 22 Temmuz 1946 tarihinde bu Anayasayı imzalamıştır. Anayasayı Türkiye adına Sağlık Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Dr. Zeki Nasır Barner ve Dr. İhsan Doğramacı (aynı zamanda Irak adına) imzalamıştır. Anayasanın yürürlüğe girme koşulu olan 26 ülkenin onaylaması 7 Nisan 1948 yılında yerine getirilmiş ve bu tarih itibari işle DSÖ resmen kurulmuştur. Daha sonra, 7 Nisan tarihi “Dünya Sağlık Günü” olarak kutlanmaya başlanmıştır.
DSÖ’ün en yetkili organı yılda bir kez Cenevre’de toplanan Genel Kuruldur. Genel Kurul, ülkeler için tavsiye niteliğinde kararlar alabileceği gibi bağlayıcı nitelikli tüzükler ya da sözleşmeleri de kabul edebilir. Bağlayıcı kararlar şunlardır: (1) Uluslararası Sağlık Tüzüğü (1951 / 2005); (2) Hastalıklar ve Ölüm Nedenleri İle İlgili Terminoloji Hakkında 1 Numaralı DSÖ Tüzüğü (1967); Tütün Kontrolü Çerçeve Sözleşmesi (2003).
DSÖ’nün yönetim organı “Yönetim Kurulu”dur. Genel Kurul tarafından üç yıl süreyle seçilen 30 ülke temsilcisinden oluşur. Türkiye, 1950-1952, 1965-1967, 1980-1982, 1994-1996 ve 2007-2009 dönemlerinde Yönetim Kurulunda üye olarak görev yapmıştır.
Kaynaklar
Görsel Kaynaklar
Yalçın Ergir. Hoca Bey: Bir İhsan Doğramacı Yazısı. Erişim Adresi: https://www.ergir.com/hocabey_web.htm Erişim Tarihi: 14.03.2024
İleri Okuma için Kaynaklar
T.C. Sağlık Bakanlığı Dış İlişkiler Dairesi Başkanlığı (2000). Dünya Sağlık Örgütü ve Türkiye İlişkileri. https://ekutuphane.saglik.gov.tr/Yayin/120
Katkıda Bulunanlar
Prof. Dr. Zafer Öztek. Maltepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı
Son Güncellenme Tarihi: 06.04.2024
