07.02.1993
71 | Çevresel Etki Değerlendirmesi Raporları Dönemi Başladı
2872 sayılı Çevre Kanununun kabulünden on yıl sonra 7 Şubat 1993 tarihinde ilk Çevre Etki Değerlendirmesi Raporu (ÇED) Yönetmeliği yayımlandı.
Embedded Files
Site Hazırlanma Aşamasındadır. Önerileriniz için:
İnsanların sahip olduğu en değerli şey üzerinde yaşadığımız Dünyadır; soluduğumuz havadır; içtiğimiz sudur; bir parçası oluğumuz ve keyif aldığımız doğadır. Doğa bozulursa, tahrip edilirse, Dünya yaşanamaz bir küre haline gelirse, insanoğlu yok olur. Doğanın tahrip olan kısımlarını onarma yeteneği vardır. Fakat insanoğlu ona bu şansı vermiyor, Dünyayı ara vermeden ve giderek artan bir hızla kirletmeye, bozmaya, tahrip etmeye devam ediyor.
Doğanın zarar görmesi önlenebilir, ancak bunun bazı koşulları vardır. Her şeyden önce, insanoğlunun durumun farkına varması gerekir. Şimdiye kadar doğaya yaptıklarını görmesi, bilmesi, gözden geçirmesi, kavraması ve gelecekte kendisini nelerin beklediğini anlayabilmesi gerekir. Ancak o zaman kendisine çeki düzen verecek, doğayla barışabilmenin çarelerini arayacak, bulacak ve uygulayacaktır.
Çevreyi tehdit eden risklerden birisi de vahşi kalkınma uğruna hesapsızca, dikkatsizce, çevreyi umursamadan yapılan sanayi yatırımlarıdır. Akılcı olan, “sürdürülebilir kalkınma” anlayışı içinde davranmak, hiç bir yatırımın çevreye zarar vermemesi için her türlü önlemi almaktır. Yani, devlet, sanayici, yatırımcı ve her bir sektör “çevre dostu” olmalı, eğer yapılacak yatırım çevreyi bozuyorsa, gerekirse o yatırımdan vazgeçilmelidir.
İşte, bu amaçla ülkemizdeki önlemlerden birisi “Çevre Etki Değerlendirme (ÇED) Raporu” uygulamasıdır.
Türkiye’de “Çevre Etki Değerlendirme (ÇED) Raporu” uygulaması 7 Şubat 1993 tarihinde yayınlanan yönetmelikle zorunlu oldu. Bu yönetmelik daha sonra bir çok kez değiştirildi. Halen 29.07.2022 tarih ve 31907 sayılı Resmî Gazetede yayınlanan Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği yürürlüktedir. Bu yönetmeliğin ekinde yer alan listeye göre 45 kalem (iş kolu / yatırım alanı) yatırıma başlamadan önce ya da yatırımlarını genişletmek, kapasitelerini arttırmak için ÇED raporu alınması zorunludur. ÇED raporu olumlu olmayan girişimlere izin verilemez.
Yatırımın başlangıcında, arazi hazırlık ve inşaat çalışmalarına başlanılmadan önce “ÇED Olumlu Belgesi” alınması gerekmektedir. İlgili yönetmelikte şu hüküm yer almaktadır: “Bu Yönetmeliğe tabi projeler için "Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu" kararı veya "Çevresel Etki Değerlendirmesi Gerekli Değildir" kararı alınmadıkça bu projelerle ilgili teşvik, onay, izin, yapı ve kullanım ruhsatı verilemez, proje için yatırıma başlanamaz ve ihale edilemez. Ancak bu durum söz konusu teşvik, onay, izin ve ruhsat süreçlerine başvurulmasına engel teşkil etmez. Bu Yönetmelik hükümlerine göre karar tesis edilmeden önce, projenin gerçekleştirilmesinin mevzuat bakımından uygun olmadığının tespiti halinde, aşamasına bakılmaksızın süreç sonlandırılır.”
ÇED raporu hazırlanması, denetimi ve değerlendirilmesi Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'nın sorumluluğu olmakla birlikte raporlar “çevre danışmanlık firmaları” tarafından uzman kişilerden oluşan bir ekip tarafından hazırlanır ve Bakanlığın onayına sunulur. Bu aşamalardaki en duyarlı husus, ÇED raporlarının hazırlanmasında tarafsız (objektif) davranılmasıdır. Oysa, ne yazık ki ülkemizde ÇED raporlarının hazırlanmasında bu ilkeye uyulmadığı yönünde ciddi kaygılar ve eleştiriler vardır.
Kaynaklar
Katkıda Bulunanlar
Son Güncellenme Tarihi: 16.05.2024
Page updated
Google Sites
Report abuse