21.02.1925
7 | Kızılay Tarafından Açılan Okul, Hemşirelik Eğitiminin Başlangıcı Oldu
Cumhuriyet kurulduğunda ülkemizde diplomalı hemşire yoktu. Kızılay tarafından başlatılan hemşirelik eğitimi günümüzde doktora eğitimine kadar yükseldi.
Embedded Files
Site Hazırlanma Aşamasındadır. Önerileriniz için:
Ülkemizde hemşirelik eğitiminin 1876 yılında açılan hastabakıcılık kursları şeklinde başladığı kabul edilir. Bu kurslara katılabilmek için okur-yazarlık koşulu bile aranmazdı.
Türkiye’de çağdaş hemşireliğin kurucusu olan Dr. Besim Ömer (Akalın) Paşa, 1907’de Londra’da toplanan Uluslararası Kızılhaç Konferansı'nda Florence Nightingale ile tanışmış ve etkilenmişti. Dönüşünde, ilk kez 1911’de İstanbul’un tanınmış ailelerin kızlarını derslerini kendisinin verdiği Gönüllü Hastabakıcılık Kursuna çağırdı. Daha sonra bu kursların sayıları arttı. Böylece, 6 aylık kurslardan mezun olan hemşireler sayesinde Balkan ve Çanakkale Savaşlarında Müslüman Türk kadınlarının hasta bakımına katılmaları mümkün oldu. Bu nedenle 1912 yılı, ülkemizde hemşirelik mesleğinin başlangıcı olarak kabul edilmektedir.
1912 yılında Hilal-i Ahmer tarafından açılan hemşirelik kursundan mezun olan Hemşire Safiye Hüseyin (Elbi) Türkiye’nin ilk hemşiresi olarak anılır. Avrupa’da Alman ve İngiliz okullarında da eğitim almıştı.
Türkiye’de okul düzeyinde ilk hemşirelik eğitimi 1920 yılında, Amiral Bristol Hastanesi'ne bağlı hemşire okulunda başlamıştır. Eğitim süresi başlangıçta 2 yıl 6 ay iken, daha sonra 3 yıla ve 1957’de 4 yıla çıkarılarak Millî Eğitim Bakanlığı tarafından onaylanıp meslek lisesi denkliği kazanmıştır.
Savaş yıllarında hemşirelik mesleğine olan gereksinmenin artması sonucu, 1924 yılındaki Hilal-i Ahmer Kongresi'nde hemşirelik okulu açılmasına karar verildi. Bu karara dayanılarak Cumhuriyet Döneminde açılan ilk hemşire okulu olan Kızılay Hemşire Okulu 21 Şubat 1925 tarihinde eğitime başladı. Eğitim süresi iki yıl üç ay olan bu okula başlangıçta kabul şartı okuryazar olmak iken; 1936 yılında ortaokul mezunları alınmaya başlanmıştır. 1946 yılında Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı, bünyesinde açılan okullara ortaokul mezunlarını alınıyordu ve eğitim süresi 1958 yılına kadar 3 yıl, 1958’den sonra 4 yıl olmuştur.
İlk askeri hemşire okulu Ankara’da 1939 yılında Millî Savunma Bakanlığınca açılmış, ancak 1947 yılında parasal sorunlar nedeniyle kapatılmıştı. 1972 yılında Gülhane Askeri Tıp Akademisi'nde yeniden açılmışsa da 1995 yılında kapatılmıştır.
Ülkemizde üniversite düzeyinde ilk hemşirelik yüksekokulu 1955 yılında Ege Üniversitesi'nde açılmıştır; ilk kez Hacettepe Üniversitesi'nde 1968 yılında başlayan hemşirelikte yüksek lisans ve 1972 yılında doktora programlarını ilerleyen yıllarda diğer hemşirelik yüksekokulları izlemiştir.
1985 yılında eğitim süresi 2 yıl olan sağlık hizmetleri meslek yüksekokulları “hemşirelik programları” açılmıştır. 1995’te Yüksek Sağlık Şurası'nda alınan kararla, hemşirelik eğitiminin yalnızca üniversitelerde sürdürülmesine karar verilmiş, böylece hemşirelik eğitimi verilen sağlık meslek liseleri ve sağlık hizmetleri meslek yüksekokulları, sağlık yüksekokullarına dönüştürülmüştür. Bazı üniversitelerde hemşirelik yüksek okulları bağımsız olarak ya da fizyoterapi, beslenme ve diyetetik gibi okullarla birlikte fakülte şeklinde eğitim vermektedir.
2 Mayıs 2007 tarihine kadar Türkiye’de hemşirelik hizmetleri 1954 tarih ve 6283 sayılı Hemşirelik Kanunu ile yürütülmüştür. 2 Mayıs 2007 tarihinde yapılan değişiklikle, eğitimin farklılığının ortadan kaldırılması, cinsiyet ayrımına son verilmesi, meslekte uzmanlaşmanın tanımlanması gerçekleşmiştir.
Kaynaklar
Görsel için İkincil Kaynak
[İnternet] Sayım Çınar (19.11.2022). Biket İlhan: "Bir Hekimin Anıları" benim için doktorlara selam durmak gibi... Independent Türkçe. Erişim Adresi: https://www.indyturk.com/node/577941/t%C3%BCrki%CC%87yeden-sesler/biket-i%CC%87lhan-bir-hekimin-an%C4%B1lar%C4%B1-benim-i%C3%A7in-doktorlara-selam-durmak Erişim Tarihi: 14.03.2024 / içinde Kızılay Tarih
İleri Okuma için Kaynak
Türkan Tunçer (2013). Türkiye'de Hemşirelik Mesleği ve Eğitim Süreci [Yüksek Lisans Tezi]. https://acikbilim.yok.gov.tr/bitstream/handle/20.500.12812/712034/yokAcikBilim_465259.pdf?sequence=-1
Katkıda Bulunanlar
Prof. Dr. Zafer Öztek. Maltepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı
Son Güncellenme Tarihi: 16.04.2024
Page updated
Google Sites
Report abuse