Site Hazırlanma Aşamasındadır. Önerileriniz için:
1924
5 | Numune Hastaneleri Açılmaya Başladı
Kısıtlı kaynaklarla “koruyucu sağlık hizmetleri” merkezi yönetim tarafından öncelenmiş, tedavi edici hizmetlerin sunumuyla görevli yerel yönetimlere yol gösterici olunması amacıyla 1924’te Ankara, İstanbul, Sivas, Erzurum ve Diyarbakır’da, 1936’da Haydarpaşa’da “Numune” Hastaneleri açılmıştır.
Cumhuriyetin kurulduğu 1923 yılında Türkiye’de 3 devlet hastanesi, 6 belediye hastanesi, 45 özel idare hastanesi, 32 özel yabancı ve azınlık hastanesi olmak üzere 86 hastanede 6437 yatak vardı. Hekim sayısı 554, ebe sayısı 136 idi. Diplomalı hemşire yoktu. Böylesine kısıtlı olanaklar karşısında Sağlık Bakanı Dr. Refik Saydam koruyucu hizmetlere ağırlık verme politikasını benimsedi. Hastane hizmetleri ise ağırlıklı olarak yerel yönetimler (özel idare ve belediye) tarafından yürütülecekti.
Refik Saydam, hastane işletme konusundaki yetersizliklerini dikkate alarak yerel yönetimlere yol göstermesi ve örnek olması amacıyla bazı bölgelerde numune hastaneleri (örnek hastane, demonstratif hastane) açılmasını öngördü. 16 Mart 1924 tarihinde TBMM'de, Sıhhiye ve Muaveneti İçtimaiye Vekâleti bütçesi müzakerelerinde, Ankara, Sivas, Erzurum ve Diyarbakır'da dört Numune Hastanesinin kurulmasına, bu kurumların doğrudan Sıhhiye Vekâletine bağlanarak genel bütçeden finanse edilmesine karar verildi. Aynı yıl İstanbul’da 150 yataklı Şişli Çocuk Hastanesi, Zonguldak Özel İdaresine bağlı 50 yataklı Memleket Hastanesi ve vakıflarca yönetilen 20 yataklı İstanbul Vakıf Gureba Hastanesi Bakanlığa bağlandı. Böylece gideri devlet bütçesinden karşılanan hastane sayısı 10 ‘a çıkarılmış oldu. Aynı yıl ilçeler için muayene ve tedavi evleri açılmış, akıl hastanesi olarak çalışan Toptaşı Bimarhanesi Sağlık Bakanlığına bağlanmıştı. Bu dört hastanenin dışında, 1936'da İstanbul'da Haydarpaşa Numune Hastanesi de kuruldu.
Numune Hastaneleri 1924 yılında hizmet vermeye başladığında, fiziksel koşulları ve sağlık insan gücü hayli yetersizdi. O nedenle bir yanda mevcut binalarının onarımı yapılırken diğer yanda yeni binaların yapımına başlandı. İnsan gücü yeterliği daha önemli bir sorun idi. Her şeye karşın Numune Hastaneleri yataklı tedavi hizmetleri alanında hem kuruldukları merkezlerin hem de çevredeki kentlerin büyük bir ihtiyacını karşıladı.
Kaynaklar
Görsel Kaynaklar
Ankara Numune Hastanesi Binası”, Kültür Envanteri, 15 Ekim 2023, https://kulturenvanteri.com/yer/?p=20130
Albert Eckstein (1935-1939). University of Cambridge Digital Library. Skilliter Centre. Erişim Adresi: http://cudl.lib.cam.ac.uk/view/PH-NEWNHAM-ECKSTEIN-E/4
Katkıda Bulunanlar
Prof. Dr. Zafer Öztek. Maltepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı
Son Güncellenme Tarihi: 13.04.2024
